Tại sao đồi mồi ở người già thường phức tạp? Khắc phục ra sao?

Đồi mồi ở người già thường liên quan đến lão hóa da, rối loạn sắc tố và tác động từ môi trường. Nếu không xử lý đúng cách, các đốm này sẽ ngày càng sậm màu và lan rộng, gây mất thẩm mỹ. Cùng RiTANA tìm hiểu nguyên nhân hình thành và cách điều trị an toàn với những người đang gặp phải tình trạng này.

Da đồi mồi ở người già do đâu?

Đồi mồi là tình trạng thường gặp ở người lớn tuổi, đặc trưng bởi những đốm nâu hoặc xám xuất hiện trên mặt, tay, cổ,… Không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ, tình trạng này còn phản ánh sự thay đổi cấu trúc và chức năng của làn da theo thời gian. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, chẳng hạn như:

• Tác động của tia UV: Ánh nắng mặt trời, đặc biệt là tia UVA và UVB, kích thích tế bào sắc tố sản xuất melanin quá mức, hình thành các mảng sậm màu. Thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời mà không bảo vệ da sẽ khiến hiện tượng này xuất hiện sớm và rõ rệt hơn.
• Lão hóa da do tuổi tác: Khi tuổi tác tăng lên, tốc độ tái tạo tế bào sẽ chậm lại, lớp biểu bì mỏng hơn, khả năng kiểm soát phân bố melanin suy giảm. Đây là nguyên nhân khiến các đốm nâu dễ hình thành và khó mờ đi theo thời gian.
• Tích tụ các gốc tự do: Gốc tự do sinh ra từ quá trình chuyển hóa, ô nhiễm, chế độ ăn uống kém lành mạnh,… tấn công vào cấu trúc da, gây tổn thương DNA tế bào và rối loạn sản xuất melanin, góp phần làm da xuất hiện đồi mồi ở người già.
• Yếu tố di truyền và cơ địa: Một số người có làn da nhạy cảm, tông da sáng hoặc mang yếu tố di truyền về rối loạn sắc tố sẽ dễ bị hơn, ngay cả khi ít tiếp xúc ánh nắng.

Dấu hiệu nhận biết đồi mồi ở người cao tuổi

Đồi mồi thường phát triển âm thầm, nhận biết sớm giúp quá trình khắc phục đạt hiệu quả cao và hạn chế lan rộng:

• Vị trí thường gặp: Xuất hiện ở những vùng da tiếp xúc nhiều với ánh nắng như mu bàn tay, mặt, cổ, vai và cánh tay. Một số trường hợp còn xuất hiện ở mu bàn chân hoặc lưng nếu thường xuyên phơi nắng.
• Đặc điểm: Dạng đốm phẳng, màu nâu nhạt đến nâu đậm hoặc xám, ranh giới rõ rệt. Kích thước có thể từ vài milimet đến hơn một centimet và có xu hướng tăng dần theo thời gian. Chúng thường không gây đau, ngứa hay khó chịu, nhưng khi kết hợp với các dấu hiệu lão hóa khác sẽ khiến làn da trông kém đều màu, già nua hơn.

Xuất hiện trên cánh tay, bàn tay, những vùng da thường tiếp xúc với ánh nắng

Đồi mồi ở người già có nguy hiểm không?

Đồi mồi ở người cao tuổi về bản chất là hiện tượng tăng sắc tố da lành tính, chủ yếu do tác động của tia UV, lão hóa và rối loạn phân bố melanin. Phần lớn các đốm này không gây đau, ngứa hay biến chứng nghiêm trọng, chủ yếu ảnh hưởng đến thẩm mỹ và khiến làn da trông già hơn. Tuy nhiên, trong một số ít trường hợp, những đốm sậm màu có thể dễ nhầm lẫn với các tổn thương da ác tính như ung thư tế bào hắc tố (melanoma) hoặc các dạng ung thư da khác.

Vì vậy, nếu nhận thấy các đốm gan ở người già thay đổi bất thường về màu sắc, hình dạng, kích thước hoặc xuất hiện kèm cảm giác đau rát, chảy máu, người bệnh nên đi khám da liễu để được chẩn đoán chính xác. Ngoài ra, đốm này cũng phản ánh tình trạng tổn thương tích lũy của da do ánh nắng và gốc tự do, cho thấy làn da đang lão hóa mạnh. Do đó, dù không trực tiếp gây nguy hiểm tính mạng, bạn vẫn nên chú ý để có hướng xử lý đúng cách khi cần thiết.

Các phương pháp điều trị đồi mồi ở người già

Tùy vào mức độ, vị trí và nhu cầu của mỗi người, có thể lựa chọn điều trị tại nhà hoặc can thiệp chuyên sâu để cải thiện đồi mồi ở người cao tuổi như sau:

1. Điều trị tại nhà

Các biện pháp tại nhà thường phù hợp với trường hợp đồi mồi nhẹ, mới hình thành. Có thể sử dụng kem trị đồi mồi hoặc serum chứa thành phần làm sáng da như vitamin C, niacinamide, arbutin, retinol,… giúp ức chế sản xuất melanin và làm đều màu da. Bên cạnh đó, áp dụng mặt nạ thiên nhiên từ nha đam, mật ong, nghệ hoặc sữa chua cũng hỗ trợ cải thiện sắc tố. Quan trọng nhất là duy trì thói quen chống nắng hằng ngày với kem chống nắng có chỉ số SPF từ 30 trở lên để ngăn chặn chúng lan rộng.

2. Điều trị chuyên sâu

Khi đồi mồi đã đậm màu hoặc lan rộng, các phương pháp thẩm mỹ chuyên sâu có thể mang lại hiệu quả nhanh hơn so với trị liệu bằng thiên nhiên. Bạn có thể tham khảo các phương pháp như laser Q-switched hoặc laser Pico giúp phá vỡ sắc tố melanin; liệu pháp ánh sáng IPL; lột da hóa học (peel da) bằng axit nồng độ cao; hoặc cryotherapy (đốt lạnh bằng nitơ lỏng) để loại bỏ tế bào sắc tố bất thường. Các phương pháp này cần được thực hiện bởi bác sĩ da liễu để đảm bảo an toàn, tránh để lại sẹo hoặc tăng sắc tố sau điều trị.

Bạn nên khám da liễu để bác sĩ tư vấn và lựa chọn phương pháp trị phù hợp

Biện pháp phòng ngừa và chăm sóc da đồi mồi ở người già

Một số biện pháp sau sẽ giúp bạn bảo vệ, phòng ngừa cũng như chăm sóc da bị đồi mồi hiệu quả hơn:

• Bảo vệ da khỏi ánh nắng: Sử dụng kem chống nắng SPF từ 30 trở lên mỗi ngày, đội mũ rộng vành, đeo kính râm, mặc quần áo chống tia UV mỗi khi ra ngoài.
• Duy trì thói quen dưỡng ẩm: Dùng kem dưỡng ẩm phù hợp giúp da mềm mại, hạn chế khô sạm và cải thiện hàng rào bảo vệ da.
• Chế độ dinh dưỡng lành mạnh: Ăn nhiều rau xanh, trái cây giàu vitamin C, E, beta-carotene và omega-3 để nuôi dưỡng làn da từ bên trong.
• Bổ sung chất chống oxy hóa: Có thể dùng thực phẩm hoặc viên uống chứa polyphenol, flavonoid, glutathione,… giúp trung hòa gốc tự do.
• Hạn chế tác nhân gây hại: Tránh hút thuốc, uống nhiều rượu bia, thức khuya hoặc tiếp xúc với môi trường ô nhiễm.
• Chăm sóc da định kỳ: Tẩy tế bào chết nhẹ 1 – 2 lần/tuần để da sáng mịn và hấp thu dưỡng chất tốt hơn.
• Khám da định kỳ: Kiểm tra định kỳ để phát hiện sớm các thay đổi bất thường, đồng thời được tư vấn phương pháp chăm sóc, điều trị phù hợp.

Các chuyên gia cho rằng, muốn phòng ngừa và cải thiện đồi mồi hiệu quả cần áp dụng cơ chế khoa học tác động trực tiếp lên tế bào melanocytes, từ đó có thể giảm lượng melanin sẫm màu và thúc đẩy melanin sáng màu.

Hiện nay, một số hoạt chất thiên nhiên như chiết xuất lựu đỏ (Pomegranate), L-Glutathione, tinh chất hoa anh đào Sakura, Collagen,… đã được chứng minh có khả năng ức chế tăng sinh melanocytes, kiểm soát quá trình sản xuất melanin, đồng thời cân bằng tỷ lệ melanin sáng và tối màu. Từ đó hỗ trợ làm mờ đốm đồi mồi, mang lại làn da đều màu, mượt mà và rạng rỡ.

Ngoài ra, sự kết hợp của các dưỡng chất này còn góp phần trẻ hóa làn da, hỗ trợ chống lão hóa thông qua việc duy trì và kích thích sản xuất collagen, ngăn chặn hình thành các sản phẩm đường hóa bền vững (AGEs), cũng như hạn chế hoạt động của men MMPs gây phá hủy cấu trúc nền của da.

Đồi mồi ở người già tuy không gây nguy hiểm nhưng ảnh hưởng lớn đến diện mạo và tâm lý của phụ nữ. Hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu và áp dụng biện pháp chăm sóc, điều trị phù hợp sẽ giúp làm mờ các đốm sẫm màu, duy trì làn da tươi sáng, khỏe mạnh.