Tăng sắc tố da là gì? Biểu hiện, nguyên nhân và cách điều trị

Tăng sắc tố da khiến cho làn da không đều màu, có thể dẫn đến nhiều tình trạng như nám, tàn nhang, đồi mồi,… Các vùng da sẫm màu với kích thước khác nhau thường khiến chị em thiếu tự tin về ngoại hình. Hãy cùng tìm hiểu những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này để có cách cải thiện hiệu quả.

Tăng sắc tố da là gì?

Tăng sắc tố da (tiếng Anh là Hyperpigmentation) là tình trạng trên da xuất hiện các mảng hoặc đốm sẫm màu hơn so với vùng da xung quanh, có thể diễn ra ở một vùng hoặc toàn bộ cơ thể. Tăng sắc tố diễn ra do sự tăng sinh quá mức của hắc sắc tố quyết định màu sắc của làn da melanin.

Nguyên nhân gây tăng sắc tố da

Vì sao người bệnh bị tăng sắc tố da? Dưới đây là những nguyên nhân chính ảnh hưởng đến tình trạng của làn da. (1)

1. Nguyên nhân nội sinh

Những sự thay đổi từ bên trong cơ thể có thể khiến da mặt bị tăng sắc tố là:

• Di truyền: Người có cha mẹ từng bị tăng sắc tố da có nguy cơ cao mắc phải bệnh lý về da này. Nhiều hội chứng rối loạn di truyền như hội chứng Peutz-Jeghers, hội chứng Leopard,… cũng có khả năng làm tăng sắc tố gây sạm da.
• Các bệnh lý: Nhiều bệnh lý như bệnh tuyến giáp, bệnh Addison, các bệnh rối loạn chuyển hóa khác có thể là tác nhân làm tăng sản sinh hắc sắc tố da
• Quá trình lão hóa: Quá trình lão hóa làm giảm số lượng tế bào tạo melanin là melanocytes trong khi các tế bào còn lại tăng kích thước, dẫn đến sự hình thành các đốm da không đều màu.
• Thay đổi nội tiết tố: Hormone Estrogen là tác nhân đóng vai trò điều hòa quá trình sản sinh hormone kích thích tế bào sắc tố (melanocyte stimulating hormone – MSH) để hạn chế sản xuất melanin. Phụ nữ trong giai đoạn mang thai và sau sinh, tiền mãn kinh – mãn kinh, căng thẳng và stress,… thường gặp tình trạng rối loạn nội tiết tố và có thể dẫn đến tăng sắc tố da.

Phụ nữ trong thời kỳ mãn kinh có nguy cơ gặp các triệu chứng tăng sắc tố da

2. Nguyên nhân ngoại sinh

Nhiều tác nhân từ môi trường sống, thói quen sinh hoạt có thể dẫn đến sự tăng sinh quá mức melanin và gây tăng sắc tố da.

• Do ánh nắng mặt trời: Dưới tác động của tia UV có trong ánh nắng mặt trời, tế bào melanocytes có thể gây tăng sinh quá mức melanin và dẫn đến những vùng sẫm màu trên da.
• Do các vết thương, viêm nhiễm: Làn da từng gặp các vết thương, vết bỏng, mụn, thủy đậu, lupas,… thường sẽ tạo thành những vùng sẫm màu do sự mất cân bằng da làm tăng sản sinh melanin.
• Tác dụng của thuốc: Tăng sinh melanin và giảm khả năng đào thải melanin là một trong những tác dụng phụ của một số loại thuốc như thuốc tránh thai, thuốc trầm cảm, thuốc kháng sinh,…
• Các loại mỹ phẩm, hóa chất: Mỹ phẩm không rõ nguồn gốc chứa các chất độc hại có thể gây bào mòn da và làm giãn mạch máu, dẫn đến rối loạn sắc tố da. Da tiếp xúc với các loại hóa chất tẩy rửa, hóa chất công nghiệp,… cũng có nguy cơ bị bào mòn và kích ứng.
• Lối sống và dinh dưỡng: Chế độ ăn uống thiếu dưỡng chất hay thường xuyên bỏ bữa, sử dụng các thực phẩm kém lành mạnh; ngủ không đủ giấc; sử dụng bia rượu, chất kích thích,… cũng là tác nhân khiến làn da dễ bị tổn thương, khiến tình trạng tăng sắc tố da nghiêm trọng hơn.

Các loại tăng sắc tố da thường gặp

Da tăng sắc tố có thể dẫn đến nhiều vấn đề với các đặc điểm khác nhau mà bạn cần lưu ý để có biện pháp cải thiện phù hợp.

• Sạm, nám da: Nám da là tình trạng da xuất hiện các mảng da sẫm màu, thường có màu nâu, vàng nâu, xanh,… xuất hiện ở gò má, trán, mũi, cằm, mu bàn tay. Nám da thường diễn ra phổ biến do tình trạng rối loạn nội tiết tố ở nữ giới và nhiều nguyên nhân khác.
• Tàn nhang: Các đốm tàn nhang thường có kích thước từ 1 – 5mm và khá đồng đều, màu sắc từ đậm đến nhạt, số lượng đốm thường nhiều, có thể đứng riêng lẻ hoặc tạo thành một cụm. Tàn nhang thường xuất hiện phổ biến ở hai bên gò má, mũi, vai, lưng trên,…
• Đồi mồi: Đồi mồi, còn gọi là đốm gan, diễn ra phổ biến ở những người cao tuổi, tạo thành những đốm da màu nâu hoặc đen, có đường viền tối màu quanh đốm, kích thước khoảng 0,2 – 2cm.
• Tăng sắc tố da sau viêm: Tình trạng làn da sẫm màu ở những vùng từng gặp các tình trạng như mụn trứng cá, bệnh chàm, bỏng da, các vết thương,…

Tăng sắc tố da có thể dẫn đến tình trạng nám, tàn nhang

Các phương pháp điều trị tăng sắc tố da

Để điều trị hiệu quả bệnh tăng sắc tố da, chị em nên tiến hành điều trị theo chỉ định của bác sĩ, kết hợp với những phương pháp cải thiện sức khỏe làn da ngay tại nhà. (2)

1. Điều trị tại bệnh viện

Nếu phát hiện những dấu hiệu có các mảng hoặc đốm sẫm màu trên da, bạn nên tiến hành thăm khám da liễu ngay để được kiểm tra và xác định tình trạng mà làn da đang mắc phải. Một số phương pháp điều trị có thể được áp dụng với người bị sắc tố da cao là:

• Thuốc uống

Khi thăm khám da liễu, tùy thuộc vào tình trạng da bị sắc tố rối loạn như thế nào mà bác sĩ sẽ kê đơn các loại thuốc phù hợp. Lưu ý, hãy uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ, tránh lạm dụng các loại thuốc quá liều, dùng thuốc không rõ nguồn gốc để hạn chế ảnh hưởng đến làn da và sức khỏe.

• Lột tẩy hóa học

Lột tẩy hóa học, còn gọi là peel da hóa học, là phương pháp sử dụng các hóa chất như Alpha Hydroxy Acid (AHA), Salicylic Acid (BHA), Glycolic Acid,… để tẩy lớp tế bào bị sừng hóa, thúc đẩy quá trình tái tạo lớp da mới để làn da đều màu hơn, cải thiện các tình trạng sạm, nám da.

• Laser

Phương pháp sử dụng thiết bị chiếu các chùm tia laser với xung ánh sáng và bước sóng phù hợp để ức chế các melanin ở da, ngăn ngừa các dấu hiệu tăng sắc tố da, đồng thời kích thích quá trình tái tạo làn da đều màu, mịn màng. Đối với từng tình trạng da cụ thể, bác sĩ có thể chỉ định người bệnh thực hiện các phương pháp laser xâm lấn, laser không xâm lấn,… phù hợp.

Liệu pháp laser giúp ức chế melanin trên da

• Các phương pháp khác

Nhiều phương pháp giúp cải thiện tình trạng tăng sắc tố da khác được áp dụng phổ biến hiện nay là: liệu pháp ánh sáng cường độ lớn (IPL), phương pháp mài da vi điểm, sử dụng các loại thuốc bôi điều trị tăng sắc tố, sử dụng tế bào gốc, sử dụng huyết tương giàu tiểu cầu (PRP),…

2. Điều trị tại nhà

Ngoài những phương pháp điều trị tại bệnh viện, chị em cũng có thể chủ động cải thiện các vấn đề như nám da, tàn nhang, đồi mồi, sạm da,… ngay tại nhà với những bí quyết như:

• Dùng kem dưỡng ẩm

Để ngăn ngừa tăng sắc tố da, bạn cần lưu ý dưỡng ẩm cho làn da với các sản phẩm chứa thành phần như glycerin, axit hyaluronic và các tinh chất thiên nhiên khác. Việc dưỡng ẩm sẽ giúp củng cố hàng rào bảo vệ da, hạn chế các tác nhân gây hại và tăng cường quá trình tái tạo tế bào da, từ đó hỗ trợ cải thiện hiệu quả các khuyết điểm và chăm da sáng mịn, căng bóng.

• Chống nắng

Sử dụng kem chống nắng trong chu trình chăm sóc da vào ban ngày để hạn chế tác hại của tia UV làm tăng sản sinh melanin. Lựa chọn sản phẩm chống nắng có chỉ số SPF ít nhất là 30, chỉ số PA +++ trở lên khi tham gia các hoạt động ngoài trời. Khi dùng kem chống nắng, bạn nên thoa kem ít nhất 15 – 20 phút trước khi ra ngoài trời và thoa lại kem sau mỗi 2 tiếng tiếp xúc với ánh nắng.

• Đắp mặt nạ từ thiên nhiên

Sử dụng các nguyên liệu từ thiên nhiên để làm mặt nạ là phương pháp tiết kiệm mà mang đến hiệu quả, bổ sung cho làn da các dưỡng chất để làm sáng và đều màu da. Một số nguyên liệu giúp ức chế melanin, chống oxy hóa dành cho da bị tăng sắc tố mà chị em có thể sử dụng là lá tía tô, rau mùi, chanh, hành tây, cà chua, sữa chua không đường,…

• Sử dụng sản phẩm có thành phần làm sáng da

Nhiều sản phẩm viên uống hỗ trợ với thành phần từ thiên nhiên cũng có thể hỗ trợ ức chế quá trình sản sinh melanin để ngăn ngừa nguy cơ tăng sắc tố da.

Trong đó, viên uống RiTANA đến từ Mỹ chứa thành phần các dưỡng chất L-Glutathione và tinh chất Pomegranate là những chất đã được chứng minh có khả năng giảm melanin tối màu và tăng cường sản sinh melanin sáng màu. Một nghiên cứu của Đại học Chulalongkorn đã chỉ ra công dụng làm giảm chỉ số melanin trên da sau 4 tuần sử dụng Glutathione.

Thành phần Sakura (tinh chất hoa anh đào Nhật Bản) có trong viên uống RiTANA còn giúp hỗ trợ ức chế tạo thành các AGEs, ức chế quá trình tế bào Melanocytes sản sinh melanin, đồng thời hỗ trợ bảo vệ cấu trúc nền của làn da.

Chị em có thể bổ sung ngay 2 viên RiTANA/ngày để hỗ trợ giảm lượng melanin trên da nhằm hạn chế nguy cơ tăng sắc tố da, cải thiện các vấn đề như sạm nám, tàn nhang, đồi mồi. Sản phẩm còn bổ sung đến 15 tinh chất quý từ thiên nhiên, hỗ trợ bảo vệ làn da khỏi ánh mặt trời, củng cố cấu trúc nền da để ngăn ngừa các dấu hiệu lão hóa.

Các dưỡng chất thiên nhiên trong viên uống RiTANA hỗ trợ cải thiện tình trạng tăng sắc tố da

Cách phòng ngừa tăng sắc tố da

Để ngăn ngừa tình trạng tăng sắc tố melanin dẫn đến nhiều khuyết điểm của làn da, bạn có thể thực hiện những biện pháp bảo vệ làn da dưới đây:

• Bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời

Thực hiện các biện pháp như đội mũ rộng vành, đeo kính râm, đeo khẩu trang và mặc áo dài tay,… để che chắn cẩn thận. Ngoài ra, hãy sử dụng các loại kem chống nắng khi cần phải ra ngoài trời và hoạt động dưới ánh nắng thường xuyên.

• Chăm sóc da đúng cách

Việc sử dụng các sản phẩm chăm sóc da theo đúng quy trình hàng ngày mang đến nhiều lợi ích trong việc làm đều màu da. Bạn cần thực hiện đủ các bước làm sạch, cân bằng da, sử dụng tinh chất, khóa ẩm cho da mỗi ngày, kết hợp tẩy tế bào chết và đắp mặt nạ định kỳ để ngăn ngừa hiệu quả tình trạng tăng sắc tố da, nuôi dưỡng làn da mịn màng.

• Chế độ ăn uống lành mạnh

Chế độ ăn uống cân bằng dinh dưỡng sẽ mang đến nhiều lợi ích cho làn da và ngăn ngừa sự hình thành sắc tố melanin. Bạn nên chủ động bổ sung dưỡng chất có lợi cho da như vitamin A, C, E, axit béo omega-3 và các chất chống oxy từ các loại thực phẩm như rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, cá béo và các loại hạt.

Ngoài ra, hãy hạn chế các thực phẩm nhiều đường, dầu mỡ, thực phẩm chế biến sẵn để hạn chế nguy cơ gây viêm nhiễm, khiến da dễ bị tổn thương hơn.

• Xây dựng thói quen sinh hoạt tốt

Để bảo vệ làn da hiệu quả, hãy chủ động duy trì các thói quen sống lành mạnh như ngủ đủ giấc, luyện tập thể thao thường xuyên, thực hiện các hoạt động thư giãn thường xuyên để tránh căng thẳng kéo dài, hạn chế để làn da tiếp xúc trực tiếp với các hóa chất độc hại.

Ngủ đủ giấc có thể mang đến hiệu quả cải thiện sức khỏe làn da

Tăng sắc tố da có thể dẫn đến nhiều vấn đề về làn da như sạm da, nám, tàn nhang, đồi mồi,… khiến chị em cảm thấy tự ti. Bệnh lý về da này đến từ nhiều nguyên nhân nên bạn cần tiến hành thăm khám da liễu sớm để được kiểm tra và tư vấn các biện pháp điều trị phù hợp. Chăm sóc da kết hợp với việc duy trì lối sống lành mạnh để mang đến hiệu quả bảo vệ làn da tốt nhất.