Nám sau sinh: Nguyên nhân và cách khắc phục

Theo một số thống kê, có đến 90% phụ nữ khi mang thai gặp phải những thay đổi về da, trong đó đáng kể nhất là nám da với tỷ lệ khoảng 45-75%. Các vết nám có thể mờ dần sau sinh. Tuy nhiên, nhiều trường hợp nám vẫn tổn tại sau sinh trong một thời gian dài. Nám sau sinh khiến mẹ bỉm tự ti về diện mạo của mình. Vậy làm thế nào để “tháo bỏ” lớp mặt nạ nám da này? Hãy cùng RiTANA khám phá ngay!

Nám da sau sinh là gì?

Nám da sau sinh hay còn gọi là mặt nạ thai kỳ (tên tiếng anh chloasma) (1). Đây là hiện tượng sinh lý bình thường do sự tăng sinh sắc tố da quá mức, khiến nhiều mảng, đốm sậm màu xuất hiện đối xứng hai bên má, cằm, trán, sống mũi, bờ môi trên. Ngoài ra, mảng nám cũng có thể xuất hiện trên cánh tay hoặc cổ, nhưng ít gặp hơn.

Các đốm nám có thể phát triển ở bất kỳ thời điểm nào của thai kỳ, nhưng phổ biến nhất là khi thai nhi bước sang tam cá nguyệt thứ hai hoặc tam cá nguyệt thứ ba. Tình trạng nám này phổ biến hơn ở những phụ nữ có làn da tối màu và kéo dài đến sau sinh.

Dấu hiệu nhận biết nám sau sinh

Giống như nám thông thường, nám sau sinh cũng xuất hiện một số dấu hiệu như:

• Xuất hiện các mảng, đốm nám màu nâu, nâu đen, xanh đen trên mặt.
• Màu sắc của các mảng nám không đồng đều nhưng thường có tính đối xứng.
• Các vết nám thường nhẵn, không ngứa, không đau và không tróc vảy.
• Các vết nám thường tăng đậm vào mùa xuân hè và có xu hướng mờ dần vào mùa đông.

Nám da sau sinh ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý và thẩm mỹ của mẹ bỉm

Có thể bạn quan tâm: Tìm hiểu về nám hỗn hợp

Nguyên nhân da bị nám sau sinh

Một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng nám sau sinh ở mẹ bỉm như:

1.    Mất cân bằng nội tiết tố

Thay đổi nội tiết tố, đặc biệt là sự dư thừa của hormone Estrogen (2) và Progesterone (3) là nguyên nhân chính gây nám da khi mang thai và sau sinh. Khi mang thai, nồng độ Estrogen tăng cao sẽ kích thích cơ thể sản xuất melanin quá mức, dẫn đến hiện tượng tăng sắc tố da. Tăng sắc tố da không chỉ biểu hiện qua các mảng nám trên da mặt mà còn khiến núm vú, quầng vú, nách, bộ phận sinh dục, đường giữa bụng (linea nigra) trở nên sẫm màu hơn.

2. Da bị lão hóa

Theo các chuyên gia, chị em sinh con sau 30 tuổi sẽ có nguy cơ nám cao hơn và tình trạng nám cũng kéo dài lâu hơn so với chị em có con dưới 30 tuổi. Nguyên nhân là do khả năng tự phục hồi và tái tạo của da giảm đi khi tuổi tác dần tăng lên, da bị lão hóa thiếu đàn hồi, làm gia tăng hắc tố melanin gây nám da sau sinh.

3. Căng thẳng, thiếu ngủ kéo dài

Thiếu ngủ, stress kéo dài khi chăm con nhỏ cũng là nguyên nhân khiến làn da mẹ bỉm xuống cấp. Thiếu ngủ làm tuần hoàn máu kém, giảm lượng oxy đến da, khiến da trông xỉn màu, các đốm nám xuất hiện nhiều hơn. Trong khi đó, stress kéo dài làm tăng hormone Cortisol gây ra chứng viêm, phá vỡ cấu trúc của các sợi collagen, khiến da giảm đàn hồi, sắc tố da không đồng đều.

4. Sức đề kháng giảm

Sau cuộc “vượt cạn”, người mẹ mất sức rất nhiều, sức đề kháng giảm, cơ thể suy yếu khiến các tác nhân gây hại tấn công, làn da bị tổn thương và gặp phải các vấn đề về da, trong đó có nám da.

5. Do di truyền

Nếu trong gia đình có mẹ, chị em gái bị nám da thì nguy cơ bạn bị nám da sau sinh sẽ cao hơn những người khác.

Nám sau sinh có tự hết không?

Theo các chuyên gia, các vết nám, đốm nâu sẽ mờ dần và biến mất vài tháng sau sinh, khi nồng độ nội tiết tố trong cơ thể trở về mức bình thường. Tuy nhiên, ở một số người, các vết nám này có thể không tự biến mất hoặc có thể quay lại nếu da không được chăm sóc kỹ. Ngoài ra, một số chị em sử dụng biện pháp tránh thai có chứa Estrogen cũng khiến tình trạng nám da tái phát.

Có thể bạn quan tâm: Cách trị tàn nhang đồi mồi trên mặt tại nhà

Gợi ý cách điều trị nám sau sinh

Để cải thiện tình trạng nám sau sinh, sớm lấy lại sự tự tin, bạn có thể tham khảo một số cách điều trị dưới đây:

1. Đắp mặt nạ tự nhiên trị nám sau sinh

1.1. Trị nám bằng rau mùi

Rau mùi là loại rau quen thuộc dùng để tăng thêm mùi thơm, hấp dẫn cho các món ăn. Ngoài ra, rau mùi có chứa hàm lượng lớn vitamin và chất chống oxy hóa. Do đó, có thể hỗ trợ cải thiện tình trạng nám da sau sinh.

Chuẩn bị:

Một nắm lá rau mùi, 1 ít muối hạt

Cách thực hiện:

• Rửa sạch rau mùi, thái đoạn nhỏ khoảng 20cm.
• Cho rau mùi vào nồi, đổ ngập nước, đun sôi khoảng 5 phút và để lửa vừa cho tinh dầu rau mùi tiết ra hết.
• Cho thêm ít muối hạt để kháng khuẩn, sát trùng.
• Để nguội nước rau mùi rồi rửa mặt trực tiếp và kết hợp massage nhẹ nhàng giúp các dưỡng chất thẩm thấu sâu vào da.
• Cuối cùng, rửa mặt sạch lại với nước ấm.

Rau mùi có thể hỗ trợ cải thiện tình trạng nám sau sinh

1.2. Dùng nghệ để trị nám sau sinh

Trong nghệ chứa một lượng lớn curcumin – có công dụng chống oxy hóa và ức chế sắc tố melanin, nhờ đó có thể làm mờ các vết nám, tàn nhang.

Chuẩn bị:

• 1 củ nghệ tươi.
• 2-3 muỗng sữa tươi không đường.

Cách thực hiện:

• Nghệ rửa sạch và xay nhuyễn.
• Trộn đều nghệ và sữa tươi.
• Tẩy trang và rửa mặt sạch rồi thoa đều hỗn hợp lên da mặt bị nám.
• Massage nhẹ nhàng và thư giãn 15-20 phút.
• Cuối cùng, rửa sạch mặt với nước ấm.

1.3. Sử dụng mật ong trị nám sau sinh

Mật ong chứa nhiều chất chống oxy hóa như chrysin, pinobanksin, vitamin B, vitamin C, catalase, pinocembrin và các chất khoáng giúp hỗ trợ hạn chế các gốc tự do tấn công tế bào Melanocyte làm tăng sinh các sắc tố gây nám da.

Chuẩn bị:

2-3 muỗng mật ong nguyên chất.

Cách thực hiện:

• Rửa mặt sạch với sữa rửa mặt.
• Dùng mật ong thoa đều lên mặt, massage nhẹ nhàng 15-20 phút rồi rửa sạch mặt với nước ấm.
• Sau đó, rửa mặt sạch thêm 1 lần bằng nước lạnh để hạn chế tình trạng khô da.

1.4. Trị nám sau sinh bằng nha đam

Nha đam có chứa một lượng lớn vitamin và khoáng chất như: vitamin A, B1, B5, E, C, canxi, natri, kẽm… không chỉ cấp ẩm, làm mềm da mà còn giúp làm mờ các vết nám, tàn nhang trên da mặt.

Chuẩn bị:

• 1 nhánh nha đam tươi.

Cách thực hiện:

• Gọt vỏ và rửa sạch các chất nhớt bám trên nha đam.
• Đem phần thịt trong suốt của nha đam xay nhuyễn.
• Vệ sinh sạch da mặt.
• Thoa đều nha đam lên mặt.
• Massage nhẹ nhàng và thư giãn khoảng 20 phút rồi rửa lại với nước sạch.

Nha đam hỗ trợ làm mờ các vết nám, tàn nhang trên da

2. Điều trị nám sau sinh từ bên trong

2.1. Duy trì chế độ dinh dưỡng cân bằng

Chế độ dinh dưỡng đầy đủ, cân bằng có thể giúp tăng sức đề kháng cho da và góp phần kiểm soát tình trạng nám da sau sinh. Ngoài ra, chị em nên chủ động bổ sung thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất để “nâng cấp” làn da sau sinh như: cam, bưởi, dâu tây, ớt chuông, cà rốt, bí đỏ, bông cải xanh, trứng, cá hồi, đậu, các loại hạt… Đồng thời, tránh đồ ăn chứa nhiều dầu mỡ, nhiều đường và đồ uống chứa chất kích thích.

2.2. Chế độ sinh hoạt khoa học

Chế độ sinh hoạt cũng tác động không nhỏ đến sức khỏe làn da, do đó các mẹ bỉm nên thiết lập chế độ sinh hoạt khoa học như: ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm, hạn chế thức khuya, tránh xa stress, nhờ chồng hoặc người thân san sẻ bớt việc chăm em bé để có thời gian nghỉ ngơi…

Ngoài ra, khi sức khỏe của mẹ bỉm phục hồi, có thể duy trì tập luyện thể dục, thể thao với các bộ môn phù hợp như đi bộ, yoga, đạp xe… để hỗ trợ cơ thể cân bằng nội tiết tố, nhờ đó, tình trạng bị nám sau sinh cũng được cải thiện.

2.3. Điều trị nám sau sinh bằng phương pháp y khoa

• Kem bôi trị nám sau sinh

Một số loại kem trị nám chứa hydroquinone có thể giúp cải thiện nám sau sinh. Trong trường hợp nám nặng, chị em có thể sử dụng kem trị nám có nồng độ hydroquinone cao hoặc kết hợp với các thành phần khác như tretinoin, corticosteroid hoặc axit glycolic.

Tuy nhiên, các loại kem trị nám này có thể gây ra tác dụng phụ như: kích ứng da tạm thời, mụn trứng cá, dùng hydroquinone nồng độ cao có thể làm đổi màu da vĩnh viễn… Do đó, chị em chỉ được sử dụng khi có sự chỉ định của bác sĩ da liễu, nhất là các mẹ bỉm còn nuôi con bằng sữa mẹ.

• Điều trị nám da sau sinh bằng tia laser

Điều trị nám sau sinh bằng tia laser có thể được chỉ định cho phụ nữ sau sinh 6 tháng. Tuy nhiên, liệu pháp laser này chỉ có tác dụng làm mất đi sắc tố tạm thời chứ không có khả năng điều trị khỏi nám vĩnh viễn.

• Peel da hóa học trị nám  

Peel da là phương pháp sử dụng các hợp chất hóa học như salicylic acid, lactic acid, glycolic acid giúp thúc đẩy sự thay đổi tế bào, đào thải sắc tố nám. Đồng thời, tăng tốc độ sản sinh các tế bào mới, gia tăng sản xuất collagen và phục hồi làn da bị tổn thương bằng cách loại bỏ melanin.

Có thể bạn quan tâm: Cách điều trị nám mảng hiệu quả cao

Lưu ý khi điều trị nám sau sinh

Một số vấn đề khi điều trị nám sau sinh các mẹ bỉm cần lưu ý:

• Trước khi sử dụng thuốc hoặc các biện pháp xâm lấn cần hỏi ý kiến bác sĩ để đảm bảo an toàn.
• Khi áp dụng các biện pháp chăm sóc da bằng nguyên liệu tự nhiên nếu xuất hiện dấu hiệu kích ứng da, cần ngưng sử dụng ngay và gặp bác sĩ nếu tình trạng kéo dài.
• Thoa kem chống nắng và che chắn cẩn thận cho làn da khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
• Dưỡng ẩm cho da bằng các sản phẩm chiết xuất thành phần từ thiên nhiên.
• Nên gặp bác sĩ da liễu nếu tình trạng nám sau sinh không cải thiện.

Cách phòng ngừa nám sau sinh

Một số phương pháp hỗ trợ phòng ngừa nám sau sinh có thể tham khảo:

1. Dùng kem chống nắng

Chị em nên sử dụng kem chống nắng quang phổ rộng có chỉ số SPF 30 hoặc cao hơn để bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời trong quá trình mang thai và phòng nám da sau sinh. Bên cạnh đó, đừng quên che chắn kỹ cho da bằng mũ, áo khoác, khẩu trang… khi ra ngoài trời.

Đừng quên thoa kem chống nắng để bảo vệ da và phòng ngừa nám da sau sinh

Có thể bạn quan tâm: Top kem chống nắng tốt nhất hiện này

2. Bổ sung độ ẩm cần thiết cho da

Da dễ bị khô trong quá trình mang thai và sau sinh, điều này có thể gây ra các vấn đề về da như mụn trứng cá, xỉn màu. Điều này tạo điều kiện cho sắc tố melanin tăng sinh và gây nám da sau sinh. Do đó, mẹ bầu đừng quên cấp ẩm cho da bằng các sản phẩm dưỡng ẩm chiết xuất từ thiên nhiên và uống nhiều nước.

Hy vọng những thông tin chia sẻ ở trên có thể giúp mẹ bỉm tìm được cách cải thiện tình trạng nám sau sinh phù hợp, hiệu quả và an toàn. Nếu tình trạng nám sau sinh kéo dài, không thuyên giảm, chị em nên gặp bác sĩ da liễu để được tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.